Blend tinh dầu tâm huyết của bạn. Mất sáu tháng để cân bằng từng nốt hương Oải hương và Gỗ đàn hương. Mất thêm ba tháng để thiết kế bao bì.
Nhưng chỉ mất sáu ngày để một đối thủ sao chép công thức, đặt vào một cái chai tương tự, và bán phá giá trên sàn thương mại điện tử.
Nếu bạn đang kinh doanh trong thế giới tinh dầu và wellness, có lẽ câu chuyện này nghe rất quen. Bạn có một sản phẩm tuyệt vời, nhưng lại đang bị nhấn chìm trong một đại dương những sản phẩm “tương tự”. Bạn bị kéo vào một cuộc chiến về giá mà bạn biết chắc mình không thể thắng.
Làm thế nào để thoát ra và xây dựng một thương hiệu thực sự bền vững?
Để tìm câu trả lời, chúng ta hãy quay về năm 1979 và lắng nghe câu chuyện về một người đàn ông bán xà phòng. Câu chuyện của ông có thể thay đổi hoàn toàn cách bạn nhìn về business của mình.
Ngụ Ngôn Về Kẻ Đã Mua Hết Tất Cả ‘Vòi Bơm’
Năm 1979, Robert R. Taylor có một ý tưởng thiên tài: xà phòng rửa tay dạng lỏng đựng trong chai có vòi bơm. Sạch sẽ, tiện lợi, và thanh lịch hơn nhiều so với bánh xà phòng trơn tuột.
Nhưng ý tưởng này có một điểm yếu chí mạng: nó không thể được cấp bằng sáng chế. Bất kỳ gã khổng lồ nào như P&G hay Colgate cũng có thể nhảy vào và đè bẹp công ty nhỏ bé Minnetonka của ông chỉ trong vài tuần. Taylor biết mình không thể thắng trong một cuộc chiến trực diện.
Vậy ông đã làm gì?
Ông không cố bảo vệ ý tưởng về “xà phòng lỏng”. Ông nhận ra rằng, để xà phòng lỏng tồn tại, nó cần một thứ còn quan trọng hơn: cái vòi bơm nhựa.
Và vào thời điểm đó, trên toàn nước Mỹ chỉ có hai công ty đủ năng lực sản xuất hàng triệu chiếc vòi bơm này. Taylor đã làm một việc không ai ngờ tới: ông dùng 12 triệu USD để đặt hàng 100 triệu chiếc vòi bơm, bao trọn toàn bộ công suất sản xuất trong một năm của cả hai nhà máy (đọc thêm về câu chuyện này [tại đây).
Khi Softsoap ra mắt và thành công vang dội, các đối thủ lớn muốn nhảy vào cạnh tranh. Họ có tiền, có nhà máy, có kênh phân phối. Nhưng họ thiếu một thứ tưởng chừng đơn giản nhất: họ không thể mua nổi vòi bơm.
Cái hào sâu mà Taylor xây dựng không phải là một bằng sáng chế. Đó là sự kiểm soát mắt xích quan trọng nhất mà không ai để ý.
Giới thiệu “Nguyên tắc Vòi Bơm”
Bài học ở đây sâu sắc hơn bạn tưởng:
Taylor không bảo vệ ý tưởng. Ông bảo vệ khả năng hiện thực hóa ý tưởng. Ông không cần độc quyền ngành xà phòng, ông chỉ cần độc quyền cái cổ chai của ngành.
Đây chính là “Nguyên tắc Vòi Bơm”. Trong mọi ngành kinh doanh, luôn có một mắt xích, một “cổ chai” mà nếu bạn kiểm soát được, bạn sẽ khiến phần còn lại của thị trường phải đi sau bạn một bước.
Vậy câu hỏi triệu đô dành cho bạn là: Trong thế giới tinh dầu, ‘cái vòi bơm’ của bạn là gì?
Case Study: Biến Dầu Tràm Trở Thành Báu Vật
Hãy tưởng tượng bạn đang bán dầu tràm. Sản phẩm của bạn nguyên chất, mùi hương tuyệt vời. Nhưng trên các sàn TMĐT, có 500 shop khác cũng nói y hệt như bạn. Cuộc chiến của bạn là cuộc chiến về giá.
Nhưng rồi bạn ngừng hỏi: “Làm sao để marketing dầu tràm tốt hơn?”
Bạn bắt đầu hỏi như Robert Taylor: “Mắt xích nào trong chuỗi giá trị dầu tràm mà chỉ mình tôi có thể kiểm soát?”
Câu trả lời không nằm ở cái chai hay fanpage. Nó nằm ở chính cái cây. Nguồn gốc.
Bạn lặn lội đến một vùng đất cụ thể ở Phong Điền, Thừa Thiên Huế – nơi có một loại tràm gió mọc trên vùng đất phèn chua độc đáo, cho ra hàm lượng 1,8-cineol cao hơn 15%. Bạn ký hợp đồng độc quyền bao tiêu toàn bộ sản lượng của 5 hecta này.
Khoảnh khắc đó, bạn đã mua lại ‘100 triệu cái vòi bơm’ của riêng mình.
Và giờ đây, mọi thứ thay đổi. Bạn không còn bán “dầu tràm nguyên chất” nữa. Bạn bán “Dầu Tràm Gió Đất Phèn Phong Điền”. Website của bạn kể câu chuyện về vùng đất, về thổ nhưỡng, về những người nông dân. Giá của bạn cao gấp đôi, nhưng nó hoàn toàn xứng đáng, vì không ai khác có được nó. Bạn đã thoát khỏi cuộc chiến về giá.
Đối thủ có thể copy mẫu chai, nhưng họ không thể copy vùng đất của bạn. (Nếu bạn quan tâm đến nguồn cung, hãy [đọc thêm bài viết về cách chúng tôi tuyển chọn nguyên liệu tại đây – chèn link nội bộ]).
3 “Vòi Bơm” Khác Bạn Có Thể Sở Hữu
Kiểm soát nguồn cung chỉ là một trong những chiến lược. “Vòi bơm” của bạn có thể ở nhiều hình dạng khác:
1. Vòi Bơm Công nghệ & Bao bì
Đây là chiến lược song song gần nhất với câu chuyện của Softsoap. Thay vì một chiếc vòi bơm, có thể bạn là nhà nhập khẩu độc quyền tại Việt Nam loại chai thủy tinh Miron từ Hà Lan. Loại thủy tinh màu tím sẫm này được khoa học chứng minh có khả năng ngăn chặn gần như toàn bộ quang phổ ánh sáng nhìn thấy, giúp bảo vệ các hợp chất hữu cơ nhạy cảm trong tinh dầu tốt hơn gấp nhiều lần so với chai hổ phách thông thường. Câu chuyện marketing của bạn sẽ không chỉ là “tinh dầu nguyên chất”, mà là “tinh dầu duy nhất giữ được sự tinh khiết trọn vẹn sau 1 năm mở nắp”.
2. Vòi Bơm Tri thức & Hệ thống
Đây là cách các thương hiệu lớn như doTERRA đã thống trị. Họ không chỉ bán tinh dầu, họ bán một hệ thống kiến thức được chứng nhận gọi là “Liệu pháp AromaTouch”. Các chuyên gia trị liệu, chủ spa muốn được cấp chứng chỉ và sử dụng phương pháp này trong dịch vụ của họ thì bắt buộc phải sử dụng tinh dầu của doTERRA. Họ đã biến sản phẩm của mình thành một tiêu chuẩn trong một hệ thống do chính họ tạo ra. Bạn có thể làm điều tương tự ở quy mô nhỏ hơn: tạo ra một phương pháp massage mặt độc quyền, một quy trình xông hơi cho spa, và đào tạo cho các đối tác sử dụng sản phẩm của bạn.
3. Vòi Bơm Hệ sinh thái & Cộng đồng
“Vòi bơm” này không nằm ở sản phẩm, mà nằm ở kênh tiếp cận khách hàng. Thay vì cố gắng bán hàng cho tất cả mọi người, bạn tập trung xây dựng một mạng lưới đối tác độc quyền với 100 giáo viên Yoga có ảnh hưởng nhất Việt Nam. Bạn cung cấp cho họ sản phẩm độc quyền, chia sẻ lợi nhuận, và biến họ thành những đại sứ thương hiệu trung thành. Khi một học viên yoga tin tưởng giáo viên của họ, và giáo viên đó chỉ giới thiệu duy nhất sản phẩm của bạn, bạn đã sở hữu một kênh phân phối dựa trên niềm tin mà không một quảng cáo Facebook nào có thể sao chép được.
Bạn có thể đang thắc mắc…
- Liệu một thương hiệu nhỏ có đủ tiền để kiểm soát ‘vòi bơm’ không? Có. ‘Vòi bơm’ không nhất thiết phải là tiền. Nó có thể là một mối quan hệ độc quyền bạn dành 1 năm để xây dựng, một kiến thức độc đáo bạn dành 2 năm để nghiên cứu, hay một cộng đồng bạn dành 3 năm để chăm sóc.
- Tôi nên bắt đầu tìm ‘vòi bơm’ của mình từ đâu? Bắt đầu bằng cách vẽ ra toàn bộ chuỗi giá trị trong ngành của bạn – từ nguyên liệu, sản xuất, đóng gói, giáo dục, phân phối đến chăm sóc khách hàng. Sau đó, hãy tự hỏi: “Mắt xích nào đang bị tất cả mọi người xem nhẹ nhất?”. Thường thì ‘vòi bơm’ ẩn giấu ở đó.
Kết luận: Hãy Đi Tìm ‘Cái Vòi Bơm’ Của Bạn
Thị trường không thưởng cho người có sản phẩm tốt nhất. Nó thưởng cho người có hệ thống vững chắc nhất.
Ý tưởng về một blend tinh dầu mới chỉ là tia lửa. Hệ thống để bảo vệ và nuôi dưỡng nó mới là chất dẫn. Vì vậy, hãy ngừng việc chỉ cố gắng tạo ra sản phẩm tốt hơn. Hãy bắt đầu xây dựng một hệ thống không thể bị sao chép.
Hãy đi tìm ‘cái vòi bơm’ của bạn.
Bạn nghĩ sao về bài viết này?
Chúng tôi rất muốn lắng nghe suy nghĩ của bạn. Hãy để lại bình luận bên dưới và cho chúng tôi biết: “Cái vòi bơm” nào bạn thấy tâm đắc nhất và có thể áp dụng cho business của mình?
Và nếu bạn muốn nhận những phân tích chiến lược sâu sắc như thế này mỗi tuần, hãy đăng ký nhận bản tin của chúng tôi!