Cuối tuần rồi, tôi tình cờ xem một video hướng dẫn làm nước hoa của chuyên gia Sam Macer. Và tôi đã phải gật gù liên tục.
Không phải vì nó là kiến thức gì quá mới mẻ với tôi, mà vì anh ấy đã gói gọn hoàn hảo 5 “sự thật ngầm” mà 99% người mới bắt đầu đều phớt lờ. Đó chính là 5 bài học đắt giá mà bất kỳ ai, kể cả tôi ngày xưa, đều phải trả giá (bằng rất nhiều nguyên liệu quý) để học được.
Hầu hết chúng ta thất bại không phải vì thiếu nguyên liệu, mà vì chúng ta bắt đầu sai cách. Đây là 5 sự thật phản trực giác sẽ cứu vãn mẻ nước hoa tiếp theo của bạn.
Quan niệm sai lầm phổ biến nhất của người mới bắt đầu là: săn lùng 100% “tự nhiên” (Naturals) và tin rằng chúng an toàn, tốt cho môi trường hơn “tổng hợp” (Synthetics).
Sự thật là, đây là quan niệm sai lầm lớn nhất.
Các phân tử tổng hợp, hay “hóa chất tạo mùi” (Aroma chemicals), là “yếu tố sống còn của ngành nước hoa hiện đại” và là thành phần làm nên hầu hết các kiệt tác hương thơm.
Tại sao? Điểm khác biệt khoa học cốt lõi là:
Chính các phân tử tổng hợp này mang lại sự trong trẻo, rõ ràng và cho phép các nhà điều chế tạo ra những mùi hương không thể tìm thấy trong tự nhiên (như mùi không khí sau mưa, hay mùi kim loại nóng).
Triết lý ở đây là: Hãy đánh giá từng nguyên liệu dựa trên giá trị thực của nó mang lại cho tổng thể mùi hương, không phải dựa trên nhãn mác “tự nhiên” hay “tổng hợp”.
Khi mới bắt đầu, thật hấp dẫn khi mở tất cả các lọ nguyên liệu và ngửi trực tiếp. Đây là một sai lầm.
Việc ngửi các nguyên liệu đậm đặc sẽ ngay lập tức gây ra “mỏi khứu giác” (olfactory fatigue), làm bạn có cảm nhận sai lệch về mùi hương và nhanh chóng “đóng” mũi của mình lại.
Quy trình đúng, một cách có kỷ luật, là:
Mục đích sâu xa hơn không chỉ là để biết mùi, mà là để lập bản đồ “vòng đời” của nó. Đây là cách duy nhất để bạn biết liệu nó là một nốt hương đầu thoáng qua, một nốt hương giữa ổn định, hay một nốt hương cuối bền bỉ. Đây là kỷ luật khoa học, không phải cảm hứng ngẫu nhiên.
Bạn muốn tạo ra một chai nước hoa hoàn chỉnh ngay lập tức. Điều này cũng giống như một người chưa biết nhạc lý nhưng lại muốn sáng tác một bản giao hưởng.
Một nhạc sĩ phải học các gam nhạc. Một họa sĩ phải học giải phẫu. Tương tự, một nhà điều chế hương phải nắm vững các kiến thức cơ bản. Bạn không thể sáng tác một kiệt tác nếu không biết các nốt nhạc.
Một lộ trình học tập có hệ thống là con đường duy nhất. Đây là Mô Hình 3 Giai Đoạn mà các chuyên gia luôn tuân thủ:
Một trong những lời khuyên thực tế nhất: đừng bao giờ đong đếm nguyên liệu bằng “giọt”.
Các giọt không bao giờ đều nhau. Độ nhớt của nguyên liệu khác nhau, ống nhỏ giọt cũng khác nhau.
Công cụ quan trọng nhất của bạn là một chiếc cân kỹ thuật số có thể đo đến 0.01g hoặc lý tưởng là 0.001g.
Việc chuyển từ “giọt” sang “gram” là bước đi quan trọng nhất biến sở thích thành một bộ môn thực hành có kỷ luật. Nó đảm bảo rằng một công thức thành công là một thành tựu có thể lặp lại, chứ không phải là một “tai nạn may mắn”.
Đây là sai lầm mà 99% người mới bắt đầu mắc phải: Họ tạo ra một hỗn hợp. Ngửi thử. Thấy thiếu một chút gì đó. Họ thêm một nguyên liệu A vào, ngửi, rồi lại thêm một chút nguyên liệu B vào hỗn hợp đó, ngửi tiếp…
Phương pháp này hoàn toàn sai lầm.
Sự mỏi khứu giác tạo ra một thiên kiến nhận thức, đánh lừa mũi của bạn, khiến bạn cảm nhận mùi hương vừa thêm vào mạnh hơn rất nhiều so với thực tế.
Phương pháp chuyên nghiệp được khuyên dùng là:
Cách tiếp cận có phương pháp này cho phép bạn thực sự học được tác động của từng thay đổi riêng lẻ lên tổng thể mùi hương.
Hành trình tự học điều chế hương thơm rất dài, cô đơn và đầy rẫy “nhiễu loạn” (noise) từ các diễn đàn, các video “mẹo vặt” và những lời khuyên nửa vời.
Nếu bạn nghiêm túc, tài sản giá trị nhất của bạn không phải là các nguyên liệu đắt tiền, mà là kiến thức nền tảng.
Trong bài viết, tôi có nhắc đến hai cuốn sách. Và đây là lời khuyên chân thực nhất của tôi, với tư cách là một người đã “cày nát” hàng chục đầu sách về chủ đề này: Hầu hết chúng đều không đáng thời gian của bạn.
Nhưng hai cuốn này thì khác.
Bạn có thể dành 5 năm tới để tự mày mò và lãng phí hàng ngàn đô la cho nguyên liệu. Hoặc, bạn có thể đầu tư vào hai cuốn sách này, “cày nát” chúng, và rút ngắn 80% chặng đường học tập của mình.
Đó là con đường nhanh nhất để biến kỷ luật thành nghệ thuật. Hãy đầu tư vào kiến thức nền tảng. Đó là con đường duy nhất.
fa