Enfleurage – Bí quyết chiết xuất tinh dầu hoa đỉnh cao !

Với nguồn gốc lâu đời, quá trình thủ công tỉ mỉ và sản phẩm có chất lượng đỉnh cao, Enfleurage xứng đáng được gọi là “nữ hoàng” trong các phương pháp chiết xuất tinh dầu truyền thống. Enfleurage không chỉ là một kỹ thuật, mà còn là một nghệ thuật mang dấu ấn của truyền thống làm đẹp Pháp và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.

Năm 2015, Maison Guerlain – thương hiệu nước hoa lâu đời nổi tiếng của Pháp, đã ra mắt dòng nước hoa “Muguet” với tinh chất được chiết xuất bằng phương pháp Enfleurage từ hơn một tỷ bông hoa muguet (loài hoa huệ tây). Mỗi lọ nước hoa chỉ chứa khoảng 0.8 gam tinh dầu nhưng có giá lên tới 410 đô la Mỹ. Đây là minh chứng cho thấy giá trị đặc biệt của phương pháp Enfleurage trong việc gìn giữ mùi hương tinh khiết nhất từ tự nhiên.

Giới thiệu về Enfleurage

Enfleurage là từ gốc Pháp, có nghĩa là “quá trình hấp thụ mùi hương”. Đây là một trong những phương pháp chiết xuất tinh dầu từ hoa cỏ cổ xưa và đẹp đẽ nhất, được sử dụng từ những năm 1600. Enfleurage thực sự là một tác phẩm nghệ thuật, kết hợp giữa khoa học và thủ công mỹ nghệ tinh tế.

Định nghĩa:

Enfleurage là quá trình chiết xuất mùi hương từ các loài hoa có cánh dày bằng cách sử dụng chất béo. Các cánh hoa tươi được rải đều lên lớp chất béo rồi để hấp thụ trong một khoảng thời gian nhất định. Quá trình này được lặp đi lặp lại nhiều lần cho đến khi chất béo bão hòa hoàn toàn bởi mùi hương của hoa.

Nguồn gốc và lịch sử:

Enfleurage bắt nguồn từ vùng Grasse, miền Nam nước Pháp vào đầu thế kỷ 18. Khi đó, các nhà máy sản xuất nước hoa ở Grasse tìm cách chiết xuất mùi hương từ các loại hoa địa phương như hoa nhài, hoa hồng để sản xuất nước hoa. Phương pháp Enfleurage ra đời từ những thử nghiệm không ngừng của các nghệ nhân độc đáo, những người sử dụng chất béo động vật để giữ lại mùi hương tinh tế của các loài hoa.

Tầm quan trọng:

Enfleurage đóng vai trò quan trọng trong lịch sử ngành công nghiệp hương liệu và nước hoa. Đây là phương pháp đầu tiên cho phép con người chiết xuất được hương thơm tinh khiết từ hoa cỏ mà không làm biến đổi cấu trúc phân tử ban đầu. Nhờ Enfleurage, các loại nước hoa đầu tiên đã ra đời, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử ngành hóa mỹ phẩm.

Đến ngày nay, Enfleurage vẫn được xem là phương pháp chiết xuất tối thượng để sản xuất các loại tinh dầu và nước hoa cao cấp. Những sản phẩm có nguồn gốc từ Enfleurage luôn có mùi hương vô cùng tinh tế, phức tạp và gần gũi nhất với tự nhiên. Mỗi giọt tinh dầu Enfleurage đều mang trọn vẹn linh hồn của những vùng hoa nổi tiếng như hoa nhài Grasse, hoa hồng Bulgaria, hoa nhài Morocco…

II. Nguyên lý và quy trình Enfleurage

(Thống kê: Khoảng 4000 cánh hoa tươi mới chỉ cho ra 1 gam tinh dầu Enfleurage. Chất lượng và hương vị thực sự là sự cân bằng mong manh giữa nhiều yếu tố).

Nguyên lý cơ bản:
Enfleurage dựa trên nguyên lý hấp thụ và khuếch tán phân tử mùi hương từ hoa vào chất béo. Các phân tử mùi hương tan trong chất béo sẽ ổn định và không bị biến đổi bởi nhiệt độ hay ánh nắng. Đây là điểm khác biệt lớn so với các phương pháp chiết xuất khác dùng nhiệt như chưng cất hơi nước.
Nguyên liệu cần thiết:

Hoa tươi: Các loại hoa có cánh dày, chứa nhiều tinh dầu như hoa nhài, hoa hồng, cam đặc biệt được ưa chuộng.
Chất béo: Ban đầu người ta sử dụng mỡ lợn hoặc mỡ cừu, sau này chuyển sang dầu ăn thực vật như dầu đậu phộng, dầu hạt cải.
Cồn: Dùng để hòa tan hương liệu từ chất béo.

Các bước thực hiện chi tiết:
Quy trình thực hiện: Phết chất béo lên tấm kính, rải đầy hoa lên trên, xếp chồng các tấm kính lên nhau và để trong 36 giờ ở nơi ấm và khô ráo. Lặp lại quá trình này cho đến khi chất béo bão hòa mùi hương hoàn toàn.
Bước 1: Làm tan chảy chất béo và phủ một lớp mỏng đều lên khay gỗ. Để lớp béo nguội hoàn toàn.
Bước 2: Rải đều cánh hoa tươi lên lớp chất béo. Chồng lớp hoa và chất béo lên nhau nhiều lần.
Bước 3: Để hỗn hợp trong phòng kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm trong 2-4 ngày để hoa hấp thụ qua chất béo.
Bước 4: Lấy hoa ra, rải hoa mới liên tục khoảng 6-8 lần cho đến khi chất béo bão hòa hoàn toàn.

Xử lý chất béo đã bão hòa mùi hương: Cạo chất béo ra khỏi tấm kính, cho vào một lọ thủy tinh sạch, thêm cồn 95% tinh khiết. Để trong vài tuần để cồn hấp thụ mùi hương từ chất béo.

Một số lưu ý: Không vứt bỏ bất cứ thứ gì, vì mỗi bước đều còn giữ lại một phần mùi hương; Giữ gìn vệ sinh tuyệt đối trong quá trình thực hiện; Những cánh hoa đã qua sử dụng có thể được ngâm trong cồn để tạo nước hoa hay xịt thơm.

Enfleurage là một quá trình đơn giản nhưng cần thực hành để làm chính xác. Mỗi mùa sẽ có kết quả khác nhau nên không thể đưa ra công thức cố định.

Tại xưởng sản xuất Histoires de Parfums ở Grasse, Pháp, họ thực hiện Enfleurage với hơn 2000kg hoa tươi và 300kg chất béo cho mỗi đợt chiết xuất hương nhài. Quá trình làm việc suốt ngày đêm với 8 lần thay hoa)

Yếu tố ảnh hưởng chất lượng:

Chất lượng hoa: Hoa cần đạt tiêu chuẩn tươi, đẹp, giàu tinh dầu. Mùa vụ cũng ảnh hưởng đến chất lượng.
Chất béo: Chất béo cần phải tinh khiết, không mùi vị lạ.
Nhiệt độ và độ ẩm: Cần được kiểm soát chặt chẽ trong suốt quá trình.
Thời gian: Để càng lâu, chất béo càng bão hòa, nhưng dễ bị ôi thiu.
Công đoạn chiết xuất bằng cồn: Nếu không hoàn hảo sẽ dẫn đến tổn thất hương liệu.

Như vậy, Enfleurage là một nghệ thuật đòi hỏi kinh nghiệm lâu năm, sự tỉ mỉ, kiên trì cùng các điều kiện khắt khe. Tuy khó khăn nhưng đây mới là cách duy nhất để có được những sản phẩm đạt đẳng cấp hương thơm tinh khiết nguyên chất nhất từ tạo hóa.

III. Ưu điểm của Enfleurage

Là phương pháp lạnh, tránh làm mất hương thơm:

Điểm nổi bật lớn nhất của Enfleurage là quá trình chiết xuất được thực hiện hoàn toàn ở nhiệt độ thường mà không cần đun nóng hay chưng cất. Điều này giúp giữ nguyên các phân tử mùi hương của hoa mà không bị biến đổi hay phân hủy bởi tác động nhiệt.
Giữ được hương thơm tinh tế và phức tạp của hoa:

Bởi không thải qua các tác động nhiệt hay hoá chất, Enfleurage có thể gìn giữ toàn vẹn hương thơm vốn có của hoa, bao gồm cả những nốt hương tinh tế và phức tạp mà các phương pháp khác không thể làm được.

(Tinh dầu hoa nhài Grasse được chiết xuất bằng Enfleurage có hương thơm vô cùng tinh tế, hài hòa với các nốt hương ngọt ngào, hơi cay nồng và hương gỗ tự nhiên, khó tìm thấy ở bất kỳ loại tinh dầu nhài nào khác).
Sản phẩm có chất lượng cao, ổn định:

Do được chiết xuất ở nhiệt độ thường và ít tiếp xúc với không khí, tinh dầu Enfleurage có hương thơm bền vững hơn, không bị oxy hóa hay biến chất theo thời gian. Đây là lý do khiến tinh dầu có nguồn gốc từ Enfleurage luôn có giá cao và chất lượng không đổi suốt nhiều thập kỷ.

Sản phẩm có chất lượng cao, ổn định:

Do được chiết xuất ở nhiệt độ thường và ít tiếp xúc với không khí, tinh dầu Enfleurage có hương thơm bền vững hơn, không bị oxy hóa hay biến chất theo thời gian. Đây là lý do khiến tinh dầu có nguồn gốc từ Enfleurage luôn có giá cao và chất lượng không đổi suốt nhiều thập kỷ.
Thân thiện với môi trường:

Enfleurage là phương pháp hoàn toàn tự nhiên, không sử dụng hóa chất hay phát sinh ra chất thải độc hại. Chất béo dùng để chiết xuất cũng có thể tái chế hoặc tận dụng cho các mục đích khác. Đây là phương pháp xanh, phù hợp xu hướng sản xuất bền vững.

IV. Nhược điểm và hạn chế

Tốn thời gian, công sức:

Enfleurage là quy trình khá lâu dài và tỉ mỉ. Cần phải thay hoa liên tục trong nhiều ngày, công đoạn hòa tan cồn để chiết xuất tinh dầu cũng tốn nhiều thời gian và lực lao động. Đây cũng là lý do khiến giá thành sản phẩm cao.
Khó kiểm soát và tiên đoán kết quả:

Chất lượng và lượng thu hoạch tinh dầu từ Enfleurage phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết, chất lượng hoa, thời gian để chất béo đạt được mức bão hòa. Rất khó để tiên đoán được số lượng và chất lượng sản phẩm trước quá trình chiết xuất.
Nguy cơ nhiễm bẩn cao:

Enfleurage đòi hỏi phải để hoa và chất béo tiếp xúc với không khí trong nhiều ngày, vì vậy rất dễ bị nhiễm bẩn bởi bụi bẩn, vi khuẩn, côn trùng. Quá trình phải được thực hiện trong môi trường vô cùng sạch sẽ.

Tại nhà máy nước hoa Galimard ở Grasse, họ phải dựng cả một khu nhà kính với không gian vô cực sạch để tiến hành chiết xuất bằng Enfleurage

Tỷ lệ thu hồi thấp:

Do hoa khó toả hương trong chất béo nên tỷ lệ thu hồi tinh dầu của Enfleurage rất thấp, dao động từ 0.01-0.35% khối lượng hoa dùng để chiết xuất. Con số này còn khác nhau đáng kể tùy từng loài hoa.

(Thống kê: Cần đến 4 tấn cánh hoa nhài mới thu được 1kg tinh dầu nhài bằng phương pháp Enfleurage).

Tóm lại, với nhiều ưu điểm nổi trội về chất lượng sản phẩm, nhưng Enfleurage cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn và hạn chế đáng kể. Đây là lý do phương pháp này chỉ được sử dụng để sản xuất các loại tinh dầu hoa cao cấp, trong khi phương pháp chưng cất vẫn được ưu tiên cho sản xuất quy mô lớn.\

V. Ứng dụng của Enfleurage hiện nay

Trong ngành nước hoa, mỹ phẩm:

Enfleurage vẫn được coi là phương pháp chiết xuất tinh dầu hoa đỉnh cao cho ra những sản phẩm nước hoa, mỹ phẩm cao cấp nhất. Tinh dầu Enfleurage giữ nguyên được hương thơm tinh tế, phức tạp của hoa, mang đến trải nghiệm mùi hương hoàn hảo.

Nhiều thương hiệu nổi tiếng như Chanel, Dior, Guerlain vẫn sử dụng tinh dầu hoa nhài, hồng chiết xuất bằng Enfleurage cho dòng nước hoa đắt tiền, giới hạn của hãng

Trong điều trị và thư giãn bằng hương liệu:

Tinh dầu Enfleurage có tác dụng trị liệu tốt hơn tinh dầu chưng cất. Chúng giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ, tăng khả năng tập trung nhờ mùi hương thuần khiết và tinh khiết.

Trong ẩm thực và đồ uống:

Mùi hương Enfleurage có thể được ứng dụng làm hương liệu trong ẩm thực và chế biến đồ uống để tạo hương vị độc đáo. Tuy nhiên, giá thành tinh dầu quá cao nên chỉ có các nhà hàng, thương hiệu cao cấp mới sử dụng.

Phòng trà Jade Palace Suite ở khu nghỉ dưỡng đắt đỏ ở Thụy Sỹ đã phục vụ trà thơm hương hoa nhài cao cấp dùng tinh dầu Enfleurage

Bảo tồn các loại hoa quý hiếm:

Enfleurage là cách tốt nhất để giữ lại hương thơm tinh tế của các loại hoa cực hiếm và có nguy cơ tuyệt chủng. Tinh dầu Enfleurage sẽ ghi lại mùi hương để lưu truyền cho thế hệ sau.

Ví dụ: Hoa quỳnh phi điệp là loại hoa cực hiếm ở vùng nhiệt đới châu Phi. Tinh dầu Enfleurage được sử dụng để ghi lại mùi hương phương nam hoang dã của loài hoa này

Tóm lại, với công dụng đa dạng, Enfleurage chắc chắn sẽ còn được sử dụng rộng rãi để tạo ra các sản phẩm chuẩn mùi hương cao cấp nhất. Tuy vậy, chi phí nguyên liệu và tính thủ công sẽ khiến sản phẩm Enfleurage luôn là thứ xa xỉ, đắt đỏ, dành cho giới thực sự yêu thích và sẵn sàng bỏ công sức làm nên những sản phẩm thủ công tinh tế.

Nếu bạn là người sành điệu về hương thơm, đam mê khám phá các mùi hương gợi nhiều cảm xúc, thì tìm hiểu về Enfleurage và trực tiếp thử nghiệm quy trình thủ công này sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời. Bạn có thể tự tay chế biến tinh dầu hoa đẳng cấp để làm mỹ phẩm riêng, pha trà thơm ngon hay tạo nên chai nước hoa rất riêng cho mình. Vẻ đẹp và bản sắc của mùi hương sẽ càng rõ nét hơn qua những sản phẩm Enfleurage thủ công.

Nội Dung Bài Viết

Liên Hệ